Có Uống Thuốc Trị Sán Chó Toxocara Khi Đang Điều Trị Viêm Gan B Và Tiểu Đường Type 2 Được Không?

Câu hỏi của bệnh nhân

"Xin chào Tiến sĩ Bs Nguyễn Hằng Lan, tôi tên Chính năm nay 64 tuổi, tôi mới có kết quả xét nghiệm nhiễm sán chó Toxocara, tôi chưa mua thuốc điều trị vì tôi đang điều trị viêm gan B, ngoài ra tôi còn bị tiểu đường tuýp 2. Xin hỏi Tiến sĩ Bác sĩ Lan, trường hợp của tôi có điều trị đồng thời sán chó Toxocara và viêm gan B được không? Xin cảm ơn."

Giải đáp của Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hằng Lan

Chào anh Chính, cảm ơn anh đã gửi câu hỏi rất thực tế. Trường hợp của anh là bệnh nhân có nhiều bệnh lý cùng lúc:

Nhiễm sán chó Toxocara (Toxocara canis),
Đang điều trị viêm gan B mạn tính,
Và bị tiểu đường tuýp 2.

Ba bệnh lý này đều cần được kiểm soát cẩn thận, vì thuốc điều trị có thể ảnh hưởng lẫn nhau, đặc biệt là tới chức năng gan – cơ quan chịu trách nhiệm chuyển hóa phần lớn thuốc trong cơ thể.

1. Tổng quan về bệnh sán chó Toxocara ở người

Sán chó Toxocara là ký sinh trùng lây từ chó, mèo sang người qua đường tiêu hóa (do nuốt phải trứng sán có trong đất, cát hoặc thực phẩm nhiễm bẩn).
Khi vào cơ thể, ấu trùng Toxocara không phát triển thành sán trưởng thành như ở vật nuôi mà di chuyển khắp nơi (gan, phổi, não, mắt, da…), gây ra nhiều triệu chứng khác nhau:

Ngứa da, mẩn đỏ, nổi mề đay tái phát nhiều lần
Đau bụng âm ỉ không rõ nguyên nhân, rối loạn tiêu hóa
Ho kéo dài, khó thở
Mệt mỏi, đau cơ, đôi khi sốt nhẹ
Xét nghiệm máu có bạch cầu ái toan (Eosinophil) tăng cao và dương tính với kháng thể Toxocara IgG

Xét nghiệm sán chó Toxocara

2. Nguyên tắc điều trị sán chó Toxocara

Điều trị Toxocara cần phối hợp giữa thuốc diệt ấu trùng, thuốc chống dị ứng giảm viêm, và chế độ ăn uống hỗ trợ gan – miễn dịch.

Các thuốc điều trị phổ biến hiện nay gồm:

Albendazole (tên biệt dược: Zentel, Alzental…)
Hoặc Mebendazole (Vermox…)

Thời gian điều trị thường từ 7–14 ngày, tùy theo mức độ nhiễm và chức năng gan của người bệnh.

3. Có thể điều trị sán chó khi đang bị viêm gan B không?

Với bệnh nhân như anh Chính, việc điều trị đồng thời cần hết sức thận trọng, vì:

Thuốc trị sán Toxocara (Albendazole) có thể làm tăng men gan tạm thời, gây áp lực lên gan.
Trong khi đó, bệnh viêm gan B khiến gan vốn đã bị tổn thương, chức năng chuyển hóa thuốc giảm.
Nếu dùng không đúng liều, nguy cơ tổn thương gan, vàng da, mệt mỏi, men gan tăng cao là có thể xảy ra.

Vì vậy, không nên tự ý mua thuốc điều trị sán chó khi đang dùng thuốc kháng virus viêm gan B.
Trước khi điều trị, bác sĩ chuyên khoa ký sinh trùng và bác sĩ gan mật cần phối hợp để điều chỉnh liều phù hợp và chọn thời điểm an toàn nhất.

4. Hướng xử trí an toàn cho trường hợp có bệnh gan và tiểu đường

Bước 1: Kiểm tra lại chức năng gan và đường huyết

Trước khi dùng thuốc trị sán, cần làm thêm các xét nghiệm:

Men gan (AST, ALT, GGT)
Bilirubin toàn phần
Chức năng thận (Ure và Creatinin)
Đường huyết đói, HbA1c
Xét nghiệm lại Toxocara IgG, công thức máu (Eosinophil)

Nếu men gan tăng >3 lần bình thường, bác sĩ có thể hoãn điều trị sán tạm thời cho đến khi gan ổn định.

Bước 2: Lựa chọn phác đồ điều trị nhẹ cho gan

Khi chức năng gan cho phép, bác sĩ sẽ chọn Albendazole liều thấp và theo dõi men gan trong suốt quá trình dùng thuốc.
Thông thường:

Albendazole 400 mg/ngày, chia 2 lần, dùng trong 7–10 ngày.
Kết hợp thuốc hỗ trợ gan (Essentiale, Sylimarin, Hepamet…)
Có thể thêm thuốc chống dị ứng giảm ngứa (Cetirizin, Loratadin…)

Nếu gan yếu, bác sĩ sẽ giãn cách – điều chỉnh liều lượng.

Bước 3: Theo dõi sát sau điều trị

Sau khi kết thúc đợt điều trị sán chó, nên:

Tái khám sau 2–4 tuần, làm lại xét nghiệm Toxocara IgG và men gan.
Nếu chỉ số còn dương tính cao, bác sĩ sẽ xem xét điều trị đợt 2 (thường sau 2–3 tháng).
Trường hợp có tiểu đường, cần theo dõi đường huyết vì một số thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát đường máu.

5. Chế độ ăn uống – sinh hoạt khi điều trị kết hợp

Anh Chính cần chú ý bảo vệ gan và kiểm soát đường huyết song song: Lưu ý.

Thực phẩm nên dùng

Rau xanh, trái cây ít ngọt (bưởi, cam, táo, dưa leo, khổ qua)
Cá hấp, thịt nạc, đậu hũ, trứng luộc
Uống nhiều nước, có thể dùng nước artiso, nước râu ngô hỗ trợ gan
Bổ sung vitamin nhóm B, C, E giúp tăng đề kháng

Thực phẩm cần hạn chế

Tuyệt đối không uống rượu bia
Hạn chế đường, tinh bột trắng, mỡ động vật, nội tạng
Không ăn thịt tái, gỏi, rau sống để tránh tái nhiễm sán

Sinh hoạt

Duy trì vận động nhẹ nhàng (đi bộ 30 phút/ngày)
Ngủ sớm, tránh stress, giúp gan tái tạo tốt hơn
Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn, sau khi tiếp xúc với vật nuôi

6. Khi nào cần tái khám hoặc báo cho bác sĩ ngay

Nếu trong quá trình điều trị, chú có các biểu hiện sau, cần liên hệ ngay bác sĩ điều trị:

Vàng da, nước tiểu sậm màu
Buồn nôn, mệt mỏi nhiều
Ngứa da tăng, phát ban
Đường huyết dao động (thay đổi) bất thường
Hoặc đau tức vùng hạ sườn phải

7. Lời khuyên từ Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hằng Lan

Với trường hợp nhiễm sán chó Toxocara kèm viêm gan B và tiểu đường tuýp 2, hoàn toàn có thể điều trị được, nhưng phải được theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh phác đồ cá nhân hóa.

Không nên tự ý mua thuốc theo đơn của người khác, vì mỗi bệnh nhân có mức độ tổn thương gan và đường huyết khác nhau.
Điều trị đúng cách sẽ giúp loại bỏ ký sinh trùng, kiểm soát tốt viêm gan và bảo vệ gan lâu dài.

Địa chỉ để anh Chính tham khảo đến thăm khám và điều trị kết hợp tại Phòng khám ký sinh trùng Ánh Nga số 443 đường Giải Phóng – Hà Nội.

Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi, chúc anh sớm điều trị được các bệnh lý đang gặp.

Tiến sĩ Bs. Nguyễn Hằng Lan

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, P Tương Mai, Hà Nội

Bs tư vấn: 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa